Wakacje to okres, kiedy wielu młodych ludzi – uczniów szkół średnich i studentów – szuka możliwości zdobycia pierwszego doświadczenia zawodowego oraz dorobienia na własne wydatki. Dla pracodawców to natomiast świetna okazja, by zyskać dodatkową parę rąk do pracy. Jednak zatrudnianie młodocianych, czyli osób w wieku od 15 do 18 lat, wiąże się z określonymi obowiązkami i ograniczeniami prawnymi. Sprawdź, o czym musisz pamiętać jako przedsiębiorca, aby legalnie i bezpiecznie zatrudnić młodą osobę na okres wakacyjny.


Kto może być zatrudniony jako pracownik młodociany?

Zatrudnienie osoby młodocianej jest możliwe, jeśli spełnia ona następujące warunki:

  • Ukończyła co najmniej szkołę podstawową – osoby, które jeszcze się uczą i nie ukończyły podstawówki, nie mogą zostać zatrudnione.

  • Ma ukończone 15 lat – dolna granica wieku jest sztywno określona. Od 1 września 2018 r. nie można już zatrudniać osób poniżej 15. roku życia, nawet za zgodą rodziców.

  • Posiada pisemną zgodę rodzica lub opiekuna prawnego – to obowiązkowy dokument, bez którego zatrudnienie nie może dojść do skutku.

  • Dostarczy zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy – badanie lekarskie powinno być przeprowadzone przez lekarza medycyny pracy, a jego wynik musi potwierdzać, że dana osoba może wykonywać proponowaną pracę.


Forma zatrudnienia – umowa o pracę czy cywilnoprawna?

Przy zatrudnianiu młodocianych można skorzystać z jednej z dwóch dróg:

  • Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego – dotyczy sytuacji, gdy młodociany uczy się zawodu pod okiem pracodawcy. To forma rzadziej spotykana w wakacje.

  • Umowa o pracę przy pracach lekkich – najczęstsza forma zatrudnienia młodocianych w wakacje. Prace lekkie to takie, które nie zagrażają zdrowiu, rozwojowi psychicznemu i fizycznemu młodocianego.

  • Umowa zlecenie – możliwa, ale tylko dla osób, które ukończyły 16 lat i mają pisemną zgodę rodziców.


Ograniczenia czasu pracy – co mówi prawo?

Czas pracy młodocianych jest ściśle regulowany. W okresie wakacyjnym obowiązują inne zasady niż w roku szkolnym, ale nadal trzeba przestrzegać przepisów:

  • Do 16. roku życia: maksymalnie 6 godzin dziennie i 30 godzin tygodniowo.

  • Od 16. roku życia: do 8 godzin dziennie, ale również nie więcej niż 40 godzin tygodniowo.

  • Zakaz pracy w godzinach nadliczbowych i nocnych – młodociany nie może pracować po godzinie 22:00 ani przed 6:00 rano.

  • Zakaz pracy w warunkach niebezpiecznych – lista takich prac określona jest w rozporządzeniu i obejmuje m.in. prace na wysokościach, z użyciem substancji chemicznych, czy maszyn niebezpiecznych.


Obowiązki pracodawcy – formalności i odpowiedzialność

Zatrudnienie młodocianego pracownika wiąże się z dodatkowymi obowiązkami biurokratycznymi. Pracodawca musi:

  1. Sporządzić pisemną umowę – najczęściej będzie to umowa o pracę na czas określony przy pracach lekkich.

  2. Sporządzić wykaz prac lekkich – zatwierdzany przez Państwową Inspekcję Pracy.

  3. Zgłosić pracownika do ZUS – młodociany pracownik musi zostać objęty ubezpieczeniami społecznymi.

  4. Przeprowadzić szkolenie BHP – przed rozpoczęciem pracy młody pracownik musi zostać przeszkolony w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.


Zalety zatrudniania młodocianych – nie tylko dla pracodawcy

Choć zatrudnienie młodocianego wiąże się z dodatkowymi obowiązkami, to niesie też wiele korzyści – zarówno dla młodego człowieka, jak i dla pracodawcy:

  • Rozwijanie odpowiedzialności i samodzielności – młodzi uczą się punktualności, sumienności i pracy zespołowej.

  • Wczesne poznanie rynku pracy – to cenna lekcja dla przyszłej kariery zawodowej.

  • Świeża energia i zapał – młodzi ludzie często wykazują się dużym zaangażowaniem i chęcią do nauki.

  • Budowanie wizerunku firmy – zatrudniając młodych, pokazujesz społeczne zaangażowanie i wspierasz lokalną młodzież.


Podsumowanie – co musisz zapamiętać?

Zatrudniając osobę młodocianą:

Sprawdź wiek i wykształcenie kandydata
Zadbaj o pisemną zgodę rodziców lub opiekuna
Wymagaj zaświadczenia lekarskiego
Przestrzegaj ograniczeń czasu pracy
Zapewnij bezpieczne i zgodne z prawem warunki pracy


Potrzebujesz wsparcia? Zgłoś się do nas!

Zatrudnianie młodocianych może wydawać się skomplikowane, ale z odpowiednim wsparciem – przebiega szybko i bezpiecznie. Biuro Rachunkowe Abak pomoże Ci przygotować umowę, zgłosić pracownika do ZUS i przejść cały proces zgodnie z przepisami. Skontaktuj się z nami, a zadbamy o to, by Twoja firma działała zgodnie z prawem i wspierała rozwój młodych ludzi w odpowiedzialny sposób.

📞 Skontaktuj się już dziś – i zatrudniaj bezpiecznie z Abak!