Otrzymałeś fakturę z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności”? To ważny sygnał, że transakcja podlega specjalnym zasadom płatności, które zostały wprowadzone w celu uszczelnienia systemu podatku VAT. Mechanizm split payment, czyli mechanizm podzielonej płatności, to obowiązek, którego nieprzestrzeganie może skutkować poważnymi konsekwencjami dla przedsiębiorcy.
W tym artykule wyjaśniamy, na czym polega split payment, kiedy jest obowiązkowy oraz jakie zagrożenia wiążą się z jego niewłaściwym stosowaniem.
Czym jest mechanizm podzielonej płatności (split payment)?
Mechanizm podzielonej płatności to sposób regulowania należności z faktur, który polega na tym, że płatność za zakup dzielona jest na dwie części:
-
kwota netto – trafia na zwykłe konto bankowe dostawcy (czyli sprzedawcy towaru lub usługi),
-
kwota VAT – trafia na specjalne konto VAT, które ma ograniczone zastosowanie.
Środki zgromadzone na koncie VAT mogą być wykorzystane tylko do określonych celów, takich jak:
-
zapłata podatku VAT do urzędu skarbowego,
-
zapłata VAT z innej faktury (również w mechanizmie split payment),
-
zapłata podatku VAT kontrahentowi, ale tylko w ramach tego mechanizmu.
Ważne jest, że konto VAT nie jest osobnym kontem, które przedsiębiorca musi otworzyć – jest ono automatycznie przypisane przez bank do rachunku firmowego.
Kiedy split payment jest obowiązkowy?
Split payment nie zawsze jest dobrowolny. Istnieją konkretne warunki, które nakładają na nabywcę obowiązek dokonania płatności w tym mechanizmie. Obowiązek stosowania split payment występuje, gdy spełnione są łącznie dwa warunki:
-
Faktura opiewa na kwotę minimum 15 000 zł brutto,
-
Faktura dotyczy towarów lub usług z tzw. załącznika nr 15 ustawy o VAT.
Załącznik ten zawiera listę kilkudziesięciu kategorii towarów i usług, które są szczególnie narażone na nadużycia w zakresie VAT. Znajdują się tam m.in.:
-
elektronika (np. smartfony, dyski twarde, tablety),
-
części samochodowe (np. silniki, skrzynie biegów),
-
stal i metale nieżelazne,
-
usługi budowlane.
Jeśli powyższe kryteria są spełnione, płatność musi być dokonana z wykorzystaniem split payment, a sprzedawca ma obowiązek umieszczenia na fakturze adnotacji: „mechanizm podzielonej płatności”.
Co grozi za nieprawidłowe stosowanie split payment?
Wielu przedsiębiorców nie zdaje sobie sprawy, że błędne opłacenie faktury może skutkować poważnymi sankcjami. W szczególności:
-
kara dla nabywcy – w przypadku błędnej płatności (czyli np. przelania całej kwoty na zwykłe konto sprzedawcy), urząd skarbowy może nałożyć sankcję w wysokości 30% kwoty VAT z tej faktury,
-
utrata prawa do kosztów uzyskania przychodu – fiskus może zakwestionować prawo do zaliczenia faktury jako kosztu podatkowego, jeśli płatność nie została dokonana zgodnie z przepisami,
-
negatywny wpływ na płynność finansową – środki trafiające na konto VAT są „zamrożone”, co oznacza, że przedsiębiorca nie może nimi swobodnie dysponować. Brak planowania może prowadzić do problemów z bieżącymi zobowiązaniami.
Dlaczego mechanizm split payment został wprowadzony?
Głównym celem wprowadzenia mechanizmu podzielonej płatności było ograniczenie oszustw podatkowych, w szczególności wyłudzeń VAT. Mechanizm ten pozwala fiskusowi lepiej monitorować przepływ podatku VAT i ograniczać tzw. „karuzele VAT-owskie”.
Dla przedsiębiorców, choć może być uciążliwy, split payment daje także pewne korzyści:
-
zapewnia większe bezpieczeństwo podatkowe,
-
może stanowić dowód staranności podatkowej w przypadku kontroli,
-
pozwala uniknąć odpowiedzialności solidarnej za niezapłacony VAT przez kontrahenta (w przypadku objęcia towarów załącznikiem nr 15).
Jak prawidłowo realizować płatność w mechanizmie split payment?
Aby poprawnie zrealizować płatność:
-
Wybierz w bankowości elektronicznej opcję „przelew podzielonej płatności” (banki oferują specjalny formularz).
-
Wprowadź dane z faktury: numer, kwotę VAT i kwotę brutto.
-
Sprawdź, czy faktura zawiera oznaczenie „mechanizm podzielonej płatności”.
-
Upewnij się, że przelew został wykonany z firmowego konta – nie z konta prywatnego.
Dzięki temu środki trafią na odpowiednie konta: netto na konto sprzedawcy, a VAT – na jego konto VAT.
Co jeszcze warto wiedzieć o split payment?
-
Split payment może być stosowany również dobrowolnie, nawet jeśli nie ma takiego obowiązku – np. dla ochrony przed odpowiedzialnością solidarną.
-
Środki zgromadzone na koncie VAT można – na wniosek – przelać na główny rachunek firmowy, ale wymaga to zgody urzędu skarbowego.
-
Niektóre faktury mogą być częściowo objęte split paymentem, jeśli zawierają pozycje z załącznika nr 15 i inne – warto zachować ostrożność przy opłacaniu takich dokumentów.
Podsumowanie
Mechanizm podzielonej płatności to ważny element systemu podatkowego w Polsce. Choć może być postrzegany jako dodatkowe utrudnienie dla przedsiębiorców, jego właściwe stosowanie chroni przed poważnymi konsekwencjami podatkowymi. Jeśli masz wątpliwości, jak realizować płatności zgodnie z przepisami, warto skorzystać z profesjonalnego doradztwa.
🔎 Chcesz bezpiecznie realizować płatności i uniknąć problemów z VAT? Skontaktuj się z naszym zespołem. Pomożemy Ci dostosować system płatności do aktualnych przepisów.
Najnowsze komentarze